ABCDE

Acuut

interne.nl extra informatie*

Format voor statusvoering / smartphrase:

A: aanspreken, bijgeluiden bij ademhaling, inspectie mond, aanwijzingen voor CWK letsel
B: cyanose, trachea in midline, subcutaan emfyseem, symmetrische ademexcursies, gebruik hulpademhalingsspieren, ademfrequentie ../min, saturatie ..% bij kamerlucht / met ..L O2, beschrijving percussie en ademgeruis longen
C: CVD wel/niet verhoogd, pols ../min regulair/irregulair, bloeddruk ../.. mmHg, capillary refill time .. sec, acra, huid (marmering, kleur, transpiratie), onderzoek harttonen, onderzoek abdomen
D: EMV .., pupilreactie, lateralisatie, meningeale prikkeling, glucose .. mmol/L
E: temperatuur .. °C, onderzoek huid, aanwijzingen DVT, endocarditis stigmata

In samenwerking met Nick van Es:

• A: airway / ademweg
  • Onderzoek: inspectie mondholte, stridor/rochelen/snurken, nekletsel
  • Resuscitatie: headtilt/chin lift (jaw thrust bij nekletsel), finger sweep, inbrengen tubes (bij bewusteloze patiënt), adrenaline 0.5 mg i.m. bij anafylactische reactie met bedreigde luchtweg
  • Controle: CO2 op indicatie bij hypoventilatie
• B: breathing / ademhaling
  • Onderzoek: cyanose, tracheadeviatie, subcutaan emfyseem, symmetrische thoraxexcursies, hulpademhalingsspieren/intrekkingen, ademfrequentie, saturatie, percussie (pneumothorax/pleuravocht), auscultatie (bronchospasme, longoedeem, pneumothorax)
  • Resuscitatie: zuurstof (bv. 15 L/min op non-rebreathing masker), gerichte therapie voor onderliggend probleem (bv. vernevelen met salbutamol/ipratropium)
  • Aanvullend onderzoek: bloedgas, X-thorax
  • Controle: saturatie (>94%; COPD: 88-92%) en ademhalingsfrequentie (<30/min)
  • Levensbedreigend: bronchospasme (o.a. anafylaxie), longoedeem, spanningspneumothorax
• C: circulation / circulatie
  • Onderzoek: bleekheid/roodheid/transpiratie, bloeddruk, hartfrequentie (hals/liezen), centrale pols (verschil sys-dia), capillary refill, centraal veneuze druk, harttonen, acra, huidmarmering, buik soepel, ontlasting/urine in onderbroek
  • Resuscitatie: i.v. toegang (2x bij shock) voor NaCl 0.9% in 10-15 min (1,000 mL bij hypotensie, 500 mL bij normotensie, 250 mL bij hartfalen), packed cells bij verbloedingsshock, antibiotica bij septische shock, diuretica bij acuut hartfalen, eventueel patiënt rechtop zetten (bv. bij acuut hartfalen)
  • Aanvullend onderzoek: intern lab (denk aan kruisbloed, amylase, troponine, lactaat, D-dimeer), bloedkweek (2x), ECG
  • Controle: hartfrequentie, bloeddruk (MAP ≥65 mmHg), ritmebewaking, evt. blaaskatheter (urineproductie >0.5 ml/kg/uur)
  • Levensbedreigend: shock (obstructief, distributief, hypovolemisch, cardiogeen)
• D: disability / neurologie
  • Onderzoek: EMV, pupillen (grootte, gelijkheid, reactie licht), lateralisatie (armen/gelaat), meningeale prikkeling en glucose
  • Resuscitatie: glucose bolus i.v. bij hypoglycemie
  • Controle: EMV, pupilreactie
  • Levensbedreigend: hypoglycemie, status epilepticus, opiaatintoxicatie, dreigende inklemming
• E: exposure / blootstelling
  • Onderzoek: huid (afwijkingen, hematomen, priklaesies), temperatuur, aanwijzingen DVT, perifeer oedeem, handen beoordelen
  • Resuscitatie: gerichte therapie voor onderliggend probleem, toedekken/opwarmen bij hypothermie
  • Aanvullend onderzoek: urinesediment, kweken (urine, sputum, liquor, wond)
  • Levensbedreigend: infectie/sepsis, intoxicatie, hyper- of hypothermie

Feedback formulier

Is er een link kapot of verouderd?
Suggesties voor extra informatie voor dit artikel?
Vul dit formulier in en je hebt bijgedragen aan het up-to-date houden van interne.nl